ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ
ΠΑΛΑΙΑ ΤΕΥΧΗ ΣΤΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ:
www.aiginitika.blogspot.gr
Α Ρ Θ Ρ Α
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΙ ΘΕΣΜΟΙ
- Δημιουργηθηκε στις Τετάρτη, 15 Ιανουαρίου 2014 22:16
- Τελευταία Ενημέρωση στις 30.05.2023
Αθήνα 5ος π.Χ αι. και το σήμερα
του Αντρέα Αποστολίδη
Η υπόσταση και η λειτουργία της αρχαίας πόλης ως πολιτικού οργανισμού στηρίχθηκε στο έντονο αίσθημα ότι, ο πολίτης ανήκει στην πόλη. Στην ταύτιση πόλης και πολίτη, στην απορρέουσα από τα πολιτικά δικαιώματα ενεργό συμμετοχή του στα θεσμικά πολιτειακά όργανα, την εναλλαγή στην εξουσία (άρχων και αρχόμενος) και στον βραχύ χρόνο (ένα έτος) παραμονής του σε αυτά.
Πολιτειακά όργανα
Οι πολίτες που ήθελαν αξιώματα, ήσαν υποχρεωμένοι να υποστούν κάποια προκαταρτική εξέταση(δοκιμασία) ενώπιον του άρχοντα βασιλέα, ήτοι του επωνύμου άρχοντα, του πολέμαρχου και των έξη θεσμοθετών. Αξιώματα στα οποία μπορούσε ο κάθε Αθηναίος πολίτης να εκλεγεί (αρχή της ισοτιμίας), να ασκεί, και προπάντων να λογοδοτεί στο τέλος της ετήσιας θητείας του στα αρμόδια πολιτειακά όργανα. Εάν ο πολίτης δεν ασκούσε σωστά τα καθήκοντα του ως πολιτειακό όργανο τότε του επέβαλλαν.
Στέρηση των πολιτικών δικαιωμάτων η οποία γινόταν με την επιβολή της ολικής, της ολικής σχετικής ατιμίας και της σχετικής ατιμίας. Η ατιμία στην αρχική της μορφή ισοδυναμούσε με έξωση του πολίτη από την κοινωνία της πόλης (εξορία), δήμευση της περιουσίας του για την ζημία που προκάλεσε στην πολιτεία και αργότερα με πολιτικό αφοπλισμό.(*)
Ο κάθε πολίτης μπορούσε να καταθέσει αγωγή,(γραφή παρανόμων), κατά αποφάσεως της Εκκλησίας του Δήμου, εάν έκρινε πως κάποιο ψήφισμα της,(απόφαση) ήταν ενάντια στους γραπτούς ή άγραφους νόμους. Η αγωγή εκδικαζόταν από την Ηλιαία. Εάν η καταγγελία ήταν αβάσιμη, ο πολίτης τιμωρούνταν. Στην πράξη η γραφή παρανόμων λειτούργησε ως ασφαλιστική δικλείδα, ενάντια στις ιδιοτελείς, επιπόλαιες πράξεις και επιδιώξεις των πολιτών.
Εάν επιχειρούσαμε να συγκρίνουμε το δημοκρατικό πολίτευμα του 5ου αι. με το σημερινό δημοκρατικό πολίτευμα, θα βλέπαμε πως υπάρχουν κοινά σημεία.
Α) Στα πολιτειακά θεσμικά όργανα. Στην θέση του επώνυμου άρχοντα, ο πρόεδρος της δημοκρατίας. Β) Στη Βουλή των Πεντακοσίων, η Βουλή των τριακοσίων και Γ) στην Ηλιαία, η Δικαστική εξουσία.
Οι Άρχοντες κατά κανόνα δεν λογοδοτούν. Οι Βουλευτές συνήθως καλύπτονται από την βουλευτική τους ασυλία. Λογοδοτούν στον άρχοντα της φρατρίας,(φατρίας) ο οποίος αποφασίζει για το πολιτικό τους μέλλον.
Και ο λαός, ο πολίτης πια θέση έχει σήμερα στα θεσμικά πολιτειακά όργανα;
α) Ο κυρίαρχος λαός ασκεί εξουσία με την ψήφο του, κάθε τέσσερα χρόνια, ή όταν οι άρχοντες επικαλούνται Εθνικούς λόγους και χειραγωγούμενος από τα πολιτικά κόμματα.
οδηγείται στην ψηφοδόχο. Κάτι ανάλογο με τις αποφάσεις της Απέλλας στην (ολιγαρχική) Σπάρτη. (**)
β) Ο ανώνυμος πολίτης ποτέ δεν θα γίνει επώνυμος άρχων. Για την θέση αυτή υπάρχουν «άλλα» κριτήρια και σκοπιμότητες.
γ) Για την Βουλή των τριακοσίων απαιτούνται από τον υποψήφιο πολίτη «εξειδικευμένες» γνώσεις. Χρήμα, πολύ χρήμα, προβολή από τα Μ.Μ.Ε. «Καταξίωση» στον επαγγελματικό χώρο ή από κάποιον κομματικό μηχανισμό, ο οποίος θα αποτελέσει και τον βατήρα της πολιτικής του σταδιοδρομίας. Και πάνω απ΄ όλα, απαιτείται η συναίνεση του αρχηγού του κόμματος στην επιλογή των υποψηφίων. Δηλ.«Πολιτική ταυτότητα»
δ) Ακόμη θα προσθέσουμε και τον ρόλο που παίζουν κάποιες φρατρίες (φατρίες)οι οποίες φροντίζουν να επιβάλουν από ενωρίς τα γένη τους, στον πολιτικό μας βίο. Παλιές καραβάνες της πολιτικής μας ζωής φροντίζου να αποκαταστήσουν τα παιδιά τους στον πολιτικό στίβο(Παπανδρέου, Μητσοτάκης, Καραμανλής, Παπακωνσταντίνου, κ.α) Η εκπλήρωση των στρατιωτικών, φορολογικών, ή άλλων υποχρεώσεων προς την πατρίδα ελάχιστη σημασία έχουν. Οι «εκλεκτοί πολίτες» προβάλλονται και επιβάλλονται εκ των άνω.
Η συμμετοχή του πολίτη στην δικαστική εξουσία είναι σχετικά πιο εύκολη, αρκεί να έχει τις ανάλογες σπουδές και στην ανέλιξή του τα «απαιτούμενα» προσόντα.
Ενάντια στις αποφάσεις των οργάνων της πολιτείας, ο πολίτης θεωρητικά προστατεύεται με την κατάθεση γραπτής καταγγελίας στην ανεξάρτητη Αρχή,(συνήγορος του Πολίτη) θεσμοθετημένης και ίσως εξηρτημένης από τους πολιτειακούς παράγοντες.
Όσο αφορά την συμμετοχή του πολίτη στον Δήμο, τον οποίο ο Κλεισθένης ανύψωσε από απλή γεωγραφική περιφέρεια σε πολιτικό χώρο, δεν υπάρχουν προβλήματα.
Στους μεγάλους Δήμους, η επιλογή των Δημάρχων γίνεται από κομματικούς μηχανισμούς και όπου επιβάλλεται, οι υποψήφιοι Δήμαρχοι να προέρχονται από την Βουλή των τριακοσίων.
Στις μικρές κοινωνίες, η επιλογή των πολιτών που θα ασκήσουν εξουσία, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την στήριξη του οίκου και του γένους (μεγάλα σόγια) και όχι απαραίτητα από αξιοκρατικά κριτήρια. Σημαντικό στοιχείο στην εκλογή του υποψηφίου είναι και η υπόσχεσή του στις διάφορες συντεχνίες που θα τον στηρίξουν.
Ο εκκλησιαστικός μισθός (αντιμισθία) για τις προσφερόμενες υπηρεσίες, είναι σοβαρό κίνητρο για τον πολίτη που θα ήθελε να ηγηθεί του Δήμου, με ή χωρίς, τα απαιτούμενα προσόντα.
* Πρόσφατα βγαίνουν στο φώς ατασθαλίες πολιτικών και μίζες.
** Ο Θουκιδίδης χαρακτηρίζει το πολίτευμα της Σπάρτης μεικτό (ολιγαρχικό και δημοκρατικό)
Γράφτηκε από τον/την Super User
Who's Online
Αυτήν τη στιγμή επισκέπτονται τον ιστότοπό μας 25 επισκέπτες