ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ
ΠΑΛΑΙΑ ΤΕΥΧΗ ΣΤΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ:
www.aiginitika.blogspot.gr
Α Ρ Θ Ρ Α
O ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΙΚΟΣ ΦΡΟΫΝΤ.
- Δημιουργηθηκε στις Τετάρτη, 17 Ιουνίου 2015 22:46
- Τελευταία Ενημέρωση στις 28.03.2023
της Γιούλη Χατζηαλεξιάδη
Αγαπητές αναγνώστριες, Αγαπητοί αναγνώστες,
Στο προηγούμενο άρθρο μας τονίσαμε την θετική συμβολή του νευρολόγου Φρόϋντ στην εξέλιξη της επιστήμης της νευρολογίας. Φανερό είναι ότι ο νευρολόγος Φρόϋντ ανέδειξε την σημασία του συνειρμού για την προσωπική ερμηνευτική του ατόμου.
Προβληματικός, ωστόσο, ανεδείχθη ο τρόπος που εφαρμόστηκαν οι έννοιες του συνειρμού και του ανεπίγνωστου («ασυνείδητο») στην ερμηνευτική των νευρώσεων και των ατομικών απωθημένων επιθυμιών. Σύμφωνα με την ψυχαναλυτική ερμηνευτική, το άτομο είναι «ασυνείδητος» φορέας επιθυμιών και τραυμάτων, η δε θεραπεία του εξαρτάται από την μακροχρόνια σχέση με τον θεραπευτή με στόχο την κατανόηση αυτών των μη-συνειδητών απωθημένων.
Είναι κρίσιμο ότι, με την προσέγγιση αυτή, αναστέλλεται η υγιής και συνειδητή ένταξη του ατόμου στις λειτουργικές, παραγωγικές του σχέσεις: η όποια μη προσαρμοσμένη, προβληματική του συμπεριφορά αποδίδεται στην απώτερη προσωπική του ιστορία, η δε διόρθωσή της (:η κοινωνικοποίησή της) δεν ενδιαφέρει – ενδιαφέρει η απαλλαγή από τον πόνο και η δικαιολόγηση του προσωπικού συμμετοχικού ελλείμματος. Το θεωρητικό και πρακτικό σφάλμα, εδώ, είναι ότι παράγουμε, ως θεραπευτές, άτομα που μηρυκάζουν τα ιστορικό τους ελλείμματα, αντί να τα μεταστρέψουμε, τα προσαρμοστικά αυτά ελλείμματα, προς συμμετοχικούς δεσμούς με τους άλλους.
Άρα νομιμοποιείται με επιστημονικό άλλοθι η μη-προσαρμοσμένη συμπεριφορά: νομιμοποιείται κάθε αντικοινωνική συμπεριφορά που έχει ρίζες σε παιδικά τραύματα. Το άτομο δεν παλεύει μαζί με τον θεραπευτή του για την διόρθωσή της, παρά καθορίζεται από το πατρογονικό έλλειμμα ή αμαρτία – εφεξής και με την επιστημονική βούλα.
Κάτω από ποιες κοινωνικές, οικονομικές, πολιτικές συνθήκες προκύπτει και, κυρίως, επικρατεί και καθιερώνεται, η ατομοκεντρική αντικοινωνικότητα της ψυχαναλυτικής θεωρίας και των διαδόχων σχολών;
Ποια συλλογική συνθήκη εμποδίζει την υγιή και χειραφετημένη ένταξη των προσωπικών αναγκών στον συλλογικό διάλογο, και ορίζει τον πολιτισμό ως «φυλακή»; Ο ίδιος ο Φρόυντ στα όψιμα έργα του είχε προτείνει την ενοχή ως πρόβλημα στην εξέλιξη του πολιτισμού και εμπόδιο στην προσωπική ευτυχία. Χωρίς, ωστόσο, να αντιπροτείνει την –αυτονόητη - ανάληψη της προσωπικής ευθύνης ως μοχλό της προσωπικής ωρίμανσης εναντίον της καθηλωτικής ενοχής.
Είναι επίκαιρο σήμερα να αποδώσουμε στον ατομοκεντρισμό του δυτικού πολιτισμού και των θεωρητικών κατασκευασμάτων του το μερίδιο της ευθύνης τους για τον εκφυλισμό του συλλογικού γίγνεσθαι. Όσον αφορά στην ψυχανάλυση, ας συμφωνήσουμε ότι το πρόσωπο που συμμετέχει με τις ίδιες ανάγκες του και δεξιότητες θαρρετά και υπεύθυνα είναι αυτό που συμβάλλει στην υγιή εξέλιξη της κοινωνίας. Όχι το στερημένο και φοβισμένο νευρωτικό άτομο – που το θωπεύει με το αζημίωτο η ψυχαναλυτική καθήλωση.
Καταλήγοντας σημειώνουμε πως από τα «Άπαντά» του ο Φρόϋντ απέκλεισε τα πρώτα έργα του, τα οποία ήσαν για την επιστήμη της νευρολογίας θετική συμβολή στην εξέλιξη της επιστημονικής γνώσης. Αντίθετα, προβλήθηκαν, επικράτησαν και ‘καθιερώθηκαν’ οι ιδέες/κατασκευές του ατομικού «ασυνείδητου», που συμβάλλουν, θεωρητικά και στην πράξη, στην ασυνείδητη και ανεύθυνη, με το επιστημονικό άλλοθι ανεπίγνωστη και έτσι βλαβερή, τροχοπέδηση της κοινωνικής εξέλιξης.
Γράφτηκε από τον/την Super User
Who's Online
Αυτήν τη στιγμή επισκέπτονται τον ιστότοπό μας 24 επισκέπτες