christmas tree 1

 ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ

ΠΑΛΑΙΑ ΤΕΥΧΗ ΣΤΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ:

www.aiginitika.blogspot.gr

Α Ρ Θ Ρ Α

1η Μάη: Πάντα Επίκαιρη – Φάρος ελπίδας για τους αγώνες του Σήμερα

 Τα φέρνει έτσι η ιστορία που κάθε φορά η 1η του Μάη να αποκτά ξεχωριστό νόημα. Πάντα ...

Η ομορφιά είναι ηθική…και ηθική είναι η ομορφιά

Της Ελένης Τομπέα Τι είναι ηθική; Καταρχήν θα πρέπει να αποσαφηνίσουμε το γεγονός πως οι ηθικοί ...

Πώς μπορεί η αποκέντρωση να επηρεάσει την ανάπτυξη

Του Ράλλη Γκέκα , διδάκτωρα Οικονομικών της Τ. Α. Στην πολιτική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ...

ΔΑΡΒΙΝΟΣ ΚΑΙ ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ:

Δημιουργηθηκε στις Παρασκευή, 25 Ιουλίου 2014 11:34
Παρασκευή, 25 Ιουλίου 2014 11:34

ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΜΑΤΙΑ ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥΣ.

Της Γιούλη Χατζηαλεξιάδη

 Αγαπητές αναγνώστριες, αγαπητοί αναγνώστες,
 
 Αναδημοσιεύουμε,  με ελάχιστες αλλαγές, άρθρο που είχε δημοσιευτεί τον Ιούλιο του 2003 στο περιοδικό "Σχεδία στα ανοιχτά της Αίγινας". Στα κομβικά του σημεία είναι προφητικό: για τον βίαιο τρόπο της "διόρθωσης" όταν τα προβλήματα θα σωρευθούν χωρίς την δυνατότητα της ειρηνικής διόρθωσης.
 Ωστόσο, η ζωή και η εξέλιξή της επιτάσσουν την ειρηνική και ορθολογική διόρθωση. Χρέος μας είναι η πραγματοποίησή της.
                               

  Το κύριο ερώτημα είναι αν ο ανταγωνισμός είναι η μοναδική πρόταση στον αγώνα της επιβίωσης;
  Ο άγριος αυτός ανταγωνισμός μέσα στον οποίο ζούμε στην κοινωνία (στις σχέσεις, στη δουλειά) και τον οποίο βλέπουμε στην καταστροφολάγνα τηλεόραση, είναι αυτή η αποκλειστική δυνατότητα;
  Οπωσδήποτε όχι.
  Ο Δαρβίνος κατέγραψε την επικράτηση των ατόμων που ανέπτυξαν τα ευνοϊκότερα χαρακτηριστικά στηνν πορεία τηε εξέλιξης των ειδών. Ισχυρίζομαι ότι και η εξέλιξη της κοινωνίας εξαρτάται από “ευνοϊκά” ατομικά χαρακτηριστικά τα οποία δεν είναι ανταγωνιστικά: είναι συναγωνιστικά. Για ποιον λόγο δεν είναι ευνοϊκο χαρακτηριστικό η αξιοπρέπεια, η συνεργατικότητα, η κατανόηση, οι καθαροί λογαριασμοί, ο σεβασμός στη διαφορά του άλλου; Μοιάζει όλοι να τα επιθυμούμε.
  Στην εποχή μας η εξέλιξη των ειδών και του ανθρωπίνου είδους εξαρτάται από κοινωνικές επιλογές,από επιλογές στο κοινωνικό επίπεδο – όχι από τις φυσικές συνθήκες. Τέτοιες επιλογές έχουν φτιάξει έναν κόσμο δύσκολο, όπου κάθε χρόνο χάνονται χιλιάδες είδη φυτών και ζώων, όπου το φυσικό περιβάλλον πάσχει σοβαρά. όπου άνθρωποι υποφέρουν από πείνα, αρρώστεια και πολέμους. Στα επιστημονικά εργαστήρια κατασκευάζονται νέα είδη τα οποία αλλοιώνουν τον κόσμο των ειδών με πολλαπλά επιβλαβή τρόπο. Μόλις εμφανιστεί κάποιος καινούργιος ιός όλοι αναρωτιώμαστε εάν δεν φτιάχτηκε μέσα σε κάποιο εργαστήριο. Οι επιθετικοί πόλεμοι των ημερών μας καταστρέφουν γη και νερό, ανθρώπους και οικονομίες. Όλα αυτά έχουν γίνει στο όνομα του μέγιστου κέρδους. Όμως η κερδοσκοπία απέναντι στη φύση και τον άνθρωπο, ας πω καλύτερα η εγκληματική αισχροκέρδεια, έχει αποδειχθεί λάθος, ένα τερατώδες λάθος. Είναι ένα λάθος που μας αφορά όλους, αφενός διότι συμμετέχουμε όλοι, ηθελημένα ή αθέλητα, αφετέρου γιατί ξεσπά επάνω μας, στην υγεία μας και των παιδιών μας, στο μέλλον του πλανήτη, στην κοινωνική μας υγεία και στις μεταξύ μας σχέσεις, και στην ετοιμότητά μας να σταθούμε αλληλλέγγυοι προς όσους υποφέρουν.
  Ωστόσο, η εξέλιξη προχωρά με λάθη. Λάθη οδήγησαν την εξέλιξη από τον πρώτο μονοκύτταρο αργανισμό στη δημιουργία των ειδών, μέσα από μια διαδικασία όπου τα λιγότερο προσαρμοσμένα στις επιταγές του περιβάλλοντος είδη εκλείπουν και τα καλύτερα προσαρμοσμένα επιβιώνουν και εξελίσσονται.Η φύση επέλεξε μέσα από δοκιμές, μέσα απο λάθη – λάθη προσαρμογής – τα όντα που θα επιβιώσουν.
  Στις μέρες μας η επιβίωσή μας, η επιβίωση του ανθρώπου ως μέλος του κοινωνικού και φυσικού περιβάλλοντος, εξαρτάται από την διόρθωση του λάθους που ορίζει τον ανταγωνισμό, τον πόλεμο, την  αισχροκέρδεια ως κυρίαρχες, αν όχι αποκλειστικές, δυνατότητες. Η διόρθωση αυτού του λάθους αποκαθιστά την φυσική και κοινωνική ισορροπία, είναι το ευνοϊκό χαρακτηριστικό που οδηγεί σε καλύτερη φυσική και κοινωνική προσαρμογή. Είναι η διόρθωση του άδικου που συνιστούν η καταστρατήγηση της φύσης και των μηχανισμών της, η κοντόφθαλμη χρήση των φυσικών πόρων, οι κερδοσκοπικοί πόλεμοι, η καταστροφή κοινωνιών που έχουν αλλιώτικες δομές και οικονομίες. Είναι συμφέρον μας η διόρθωση αυτή να γίνει έγκαιρα, με τον ειρηνικό τρόπο, κι όχι εκρηκτκά με τον τρόπο της πλανητικής καταστροφής.
  Ισχυρίζομαι ότι ο ειρηνικός τρόπος είναι ο τρόπος της συνεργασίας, της αποδοχής της κοινωνικής διαφοράς, της ανταποδοτικότητας και της αξιοπρέπειας (τις οποίες διακρίνω από την φιλανθρωπία...) κι όχι του ανταγωνισμού, ειρηνικός είναι ο τρόπος της διεκδίκησης κι όχι της παραίτησης, ειρηνικός είναι ο τρόπος του συλλογοκεντρικού κι όχι του ατομοκεντρικού συμφέροντος.
  Συγκλονιστικό σημείο στην “Ίστορία” του Θουκυδίδη είνα ο διάλογος Αθηναίων προς Μήλιους, όπου αναδεικνύεται η πάλη της ισχύος με το δίκαιο, του άδικου με την αδυναμία. Οι Μήλιοι βέβαια καταστράφηκαν, η μάχη όμως που έδωσαν καταγράφηκε στην Ιστορία.Οι καραστροφείς Αθηναίοι αντιμετώπισαν μετά από λίγο και την δική τους καταστροφή, εκείνη στην οποία τους οδήγησε η αλαζονική ανισορροπία που δημιούργησε η εξουσία τους.
  Η Ιστορία διδάσκει. Το άν θα διδαχθούμε ή όχι καθορίζει σήμερα την πορεία της εξέλιξης.

 

4. ΤΟ ΓΟΝΙΔΙΟ ΤΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ

Δημιουργηθηκε στις Τρίτη, 24 Ιουνίου 2014 22:39
Τρίτη, 24 Ιουνίου 2014 22:39
Της Γιούλη Χατζηαλεξιάδη
 
Αγαπητές αναγνώστριες, αγαπητοί αναγνώστες,
      Αυτή είναι η τελευταία συνέχεια του "γονιδίου της ευθύνης".
      Το οποίο ξεκίνησε ως "...μια φορά και έναν καιρό" και τελειώνει ως πιεστική πραγματικότητα: είναι η πραγματικότητα της προσωπικής ασθένειας, πραγματικότητα πιεστική για τον άρρωστο και αγνοημένη από την καθιερωμένη και απρόσωπη ιατρική των καιρών μας. 
      Ίσως η κρίση στην οποία βρισκόμαστε να συμβάλει στην απελευθέρωση του διαλόγου πάνω στις πραγματικές, πιεστικές ανάγκες της υγείας: υγείας των ισορροπιών, τόσο των προσωπικών όσο και των συλλογικών
 
 
    Παραδείγματα αρρώστων (οι περιγραφές είναι συμπεπετυγμένες):
    "Πάσχω από καρκίνο του μαστού. Η θηλυκότητά μου και η γυναικεία μου δοτικότητα δεν ενισχύθηκαν ποτέ από τους γονείς μου,  δεν αναγνωρίσθηκαν ποτέ μέσα στη συζυγική μου σχέση, δεν γνωρίζω εάν ήσαν ποτέ χρήσιμα σε κανέναν, ούτε στα παιδιά μου. Ωστόσο όλους αυτούς, και μόνον αυτούς, υπηρέτησα στη ζωή μου. Τώρα μου λένε πως για να συνεχίσω να ζω πρέπει να κόψω αυτόν τον άρρωστο  μαστό, που σημαίνει πως αυτός, ο άρρωστός μου μαστός, δεν θα πάρει ποτέ την απάντηση αν χρησίμευσε ποτέ σε κανέναν. Μου προτείνουν να ακρωτηριασθώ. Κι αν ακρωτηριασθώ τι θα κάνω με το αναπάντητο ερώτημα, θα το πετάξω μαζί με το κομμένο μέλος μου ή θα το θάψω μέσα στο ανοσοποιητικό μου σύστημα με τον κίνδυνο να φουντώσει αύριο η μετάσταση; Κανείς γιατρός δεν αντέχει αυτά τα ερωτήματα, ούτε ξέρει να τα απαντήσει. Ούτε οι δικοί μου θέλουν να τα υποψιάζονται. Ποιος θα με βγάλει από το αδιέξοδο; Κι αν χάσω τη ζωή μου από αυτό ποιος θα φταίει; Εγώ; Ο άντρας μου; Οι γιατροί;"
     "Πάσχω από σκλήρυνση κατά πλάκας. Είμαι μεσήλικας, κι έτσι η στατιστική πρόγνωση είναι πως μία στις τρεις περιπτώσεις πάει καλά. Μία όμως στις τρεις καταλήγει σε ολοκληρωτική αναπηρία. Σε ποια κατηγορία ανήκω εγώ;  Ο γιατρός μου είναι θετικός αλλά εγώ γιατί να τον εμπιστευθώ; Εγώ είμαι άρρωστος, όχι αυτός. Θυμάμαι άλλωστε πως σε όλη μου την ζωή δεν εμπιστεύτηκα κανέναν. Δεν τόλμησα; Και πώς να τολμήσω όταν είχα τη μάνα που είχα, που με ήθελε μόνον σαν κούκλα στο σενάριο της ζωής της και έκαψε κάθε παρόρμησή μου να εκτεθώ στο παραμικρότερο ρίσκο… Να φοβάμαι και τώρα;  Και σε ποιον να το πω;  Αυτοί οι άλλοι γιατροί που γνώρισα ισχυρίζονται πως οι αναστολές μου αυτές έχουν να κάνουν με την αρρώστια μου, και πως ελευθερώνοντάς τες υπό επίβλεψη ενδέχεται να ανατρέψω την κακή εξέλιξη της νόσου μου. Θα δω αν θα με πείσουν να τους εμπιστευτώ. Αλλά είναι ένα ρίσκο που δεν το αντέχω..."
     "Πάσχω από αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα. Παρουσιάστηκε αυτή η αρρώστια στα 25 μου. Τώρα είμαι 55. Η η γιατρός μου ισχυρίζεται ότι η αρρώστια έχει να κάνει με το γεγονός ότι, τότε, στα 25, όταν χρειάστηκε να διεκδικήσω τον σύντροφό μου και να ενηλικιωθώ σαν γυναίκα δεν το έκανα, παρά πισωγύρισα στη στάση του αδικημένου παιδιού στο οποίο χρωστάνε κάτι. Εμένα μου χρωστάνε τα πάντα, και την υγεία μου ακόμη, που την ναρκοθέτησε η μητέρα μου με τις ανοησίες της….
Ζητάω και θα ζητάω πάντα την αποζημίωση γι αυτό το άδικο, και κανείς δεν θα με πείσει ότι οφείλω εγώ αντί όλοι αυτοί που μου χρωστάνε. Δεν ευθύνομαι εγώ για την αρρώστια μου, κι ας λέει η γιατρός μου ό,τι θέλει, ούτε θέλω να αναλάβω καμμία ευθύνη για την γιατρειά μου, γιατί και αυτήν μου τη χρωστάνε. Είμαι δυστυχής και γκρινιάρα. Διώχνω τους άλλους όπως μου λέει η φίλη-γιατρός; Θα φύγει και αυτή στο τέλος; Εμένα μου χρωστάνε και ζητώ το δίκιο μου…"
    Ας αποκωδικοποήσουμε, όσο μπορούμε, αυτά τα παραδείγματα, που έχουν και τα τρία αληθινές αναφορές. 
    Πρόκειται για σοβαρές και χρόνιες αρρώστιες. Οι οποίες συνδυάζονται με σοβαρά προσαρμοστικά αδιέξοδα: 
    Η καρκινοπαθής υποφέρει από την ματαίωση ενός ζωτικού για τον μαστό της διαλόγου, κινδυνεύει να χάσει την ζωή της από αυτήν την ματαίωση,
    Ο άρρωστος με την σκλήρυνση, σας διαβεβαιώ, διστάζει να ρισκάρει σε ο,τιδήποτε, οσοδήποτε μικρό κι αν φαίνεται, πολύ περισσότερο αν πρόκειται για αποφασιστικά βήματα που αφορούν την επαγγελματική ή προσωπική του εξέλιξη,
    Η φίλη μου παιδεύεται, αναστέλλοντας την ενηλικίωσή της, και ποντάροντας σε μίαν ιστορική δικαίωση, που δεν θα έρθει.
    Πρόκειται για προβλήματα τα οποία καθορίζουν τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν οι άνθρωποι αυτοί, που καθορίζουν χρόνιες δυσλειτουργίες στις ποικίλες κοινωνικές τους σχέσεις, που επηρεάζουν, ισχυριζόμαστε την κατάσταση της υγείας τους, και όπου η ιατρική οφείλει διορθωτική παρέμβαση. Ποια είναι η παρέμβαση; Κατά κανόνα είναι μία μακριά διαδικασία επανεκπαίδευσης του αρρώστου που πραγματοποιείται όχι με οδηγίες παρά μέσα από την θεραπευτική σχέση με τον γιατρό του και το μοίρασμα της ευθύνης για τα επόμενα βήματα. Η ιατρική αυτή δεν προχωρά ερήμην του αρρώστου, προχωρά μέσα από  την συμφωνία με τον άρρωστο. Ο στόχος είναι η αποκατάσταση της εύρυθμης λειτουργίας των σχέσεων, χορταστικής για τα συμμετέχοντα μέλη. 
    Σημειώστε ότι από τις τρεις ιστορίες που αναφέραμε δεν αποδώσαμε ευθύνες στους αρρώστους , ούτε στον περίγυρό τους, για το λάθος, το λειτουργικό λάθος στο οποίο συμμετέχουν. Δεν φταίνε οι άνθρωποι που παγιδεύονται σε αυτό ή το άλλο νοσογόνο λάθος.
     Ευθύνονται ωστόσο όταν αποφεύγουν την ευθύνη που τους αναλογεί για την διόρθωσή του. Εφόσον, βέβαια τους προταθεί η ενδεδειγμένη διόρθωση. 
    Η σύγχρονη ιατρική δεν ενδιαφέρεται για τέτοιου είδους διορθώσεις. Δεν ενδιαφέρεται για την αποκατάσταση του ασθενούς στην κοινωνική/διαπροσωπική του ισορροπία. Δεν εκπαιδεύει τους γιατρούς της σε αυτήν την άποψη. Στην άποψη ότι η υγεία είναι υπόθεση του κοινωνικού μέλους και όχι του ιδιώτη, ή του ατόμου. Και ότι η αρρώστια θεραπεύεται μέσα από κοινωνικές διαδικασίες και με ζωντανές, διαπροσωπικές θεραπευτικές μεθόδους. 
    Αυτά θα μπορούσαν να είναι παραμύθια, εάν δεν ήταν, όπως τωόντι είναι, η πιεστική πραγματικότητα.
    Η θεραπεία της πάσχουσας σχέσης, της πάσχουσας συνεννόησης είναι ο στόχος της ιατρικής που σας παρουσιάζω: η διόρθωση της νοσογόνου ασυνεννοησίας μέσα στην οποία είναι παγιδευμένα τα μέλη της σχέσης και που καθορίζει την λειτουργία τους και την υγεία τους, … η αποκατάσταση του άρρωστου μέλους στη σχέση σε συμφωνία με τις προσωπικές του συμμετοχικές ανάγκες και ιδιαιτερότητες ,… η αποκατάσταση της υγείας της σχέσης.
   Την ιατρική αυτή την ασκεί ο γιατρός που συμπάσχει με τον άρρωστο, όχι ρομαντικά, παρά ως καταλύτης των απαραίτητων συναισθηματικών τροποποιήσεων του αρρώστου.
   Και η μέθοδος δεν έχει όνομα. Λέγεται μόνον ‘θεραπευτική σχέση’. 
   Και είναι με κόπο που, μέσα από αυτήν την σχέση γιατρού- αρρώστου,  κατακτάται η υγεία.
   Ό,τι σας έχω πει έως τώρα είναι πως η αρρώστεια αφορά το μέλος, όχι το άτομο. Αφορά μιαν ασύμφορη προσαρμογή του μέλους στις συνθήκες, κι όχι προβλήματα προσωπικότητας του αρρώστου. Δεν αφορά με κανέναν απόλυτο τρόπο τον γενετικό του προκαθορισμό, αφού ούτε αυτός είναι απόλυτος:
   Είδαμε ότι ένα γονίδιο εξαρτάται από το περιβάλλον του, μπορεί να εκφραστεί, μπορεί να μην εκφραστεί. Το περιβάλλον του είναι τα άλλα γονίδια του ίδιου κυττάρου, είναι τα κύτταρα του οργανισμού ολόκληρου, είναι το κοινωνικό περιβάλλον. Τρανταχτό παράδειγμα της καθοριστικής εξάρτησης του γενετικού υλικού από το κοινωνικό και πολιτιστικό περιβάλλον είναι η κατακόρυφη, της τάξεως του 60%, αύξηση της συχνότητας του σακχαρώδη διαβήτη στην Κίνα μέσα στα τελευταία 15 χρόνια: Το γενετικό υλικό των κινέζων δεν έχει προλάβει να αλλάξει, να μεταλλαχτεί, αυτό που άλλαξε είναι ο τρόπος που λειτουργεί.
    Και, τέλος, η αρρώστια δεν αφορά το τραυματικό παρελθόν, όπως υποστηρίζουν η ψυχανάλυση και οι διάδοχες σχολές, παρά τρέχοντα, ζωντανά, μη-επιλύσιμα από το άρρωστο μέλος διαπροσωπικά προσαρμοστικά αδιέξοδα.
    Και είναι η ισχύς αυτών των διαπροσωπικών προσαρμοστικών αδιεξόδων ο παράγων που ευθύνεται για την αρρώστια. 
    Και είναι η διόρθωση αυτού του παράγοντα που βελτιώνει αποφασιστικά την υγεία.
    Η εποχή μας εχθρεύεται την συλλογική λειτουργία. Η εχθρότητα είναι συντονισμένη: οι πολιτειακοί θεσμοί φθίνουν σε ισχύ και κύρος, και το κενό καταλαμβάνει η συντονισμένη καταλήστευση του κοινωνικού πλούτου: του φυσικού πλούτου, των θεσμικών προόδων , του νομικού πολιτισμού και των ατομικών δικαιωμάτων, των ευκαιριών για αξιοπρεπή εργασία. Μου φαίνεται ότι επιχειρείται η παγκόσμια  φίμωση και υποταγή. Και οι άνθρωποι είναι σαν ψεκασμένοι.

3. ΤΟ ΓΟΝΙΔΙΟ ΤΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ

Δημιουργηθηκε στις Παρασκευή, 06 Ιουνίου 2014 11:55
Παρασκευή, 06 Ιουνίου 2014 11:55

της Γιουλη Χατζηαλεξιάδη

 Αγαπητές αναγνώστριες, αγαπητοί αναγνώστες,

   Το κείμενο που δημοσιεύουμε σε συνέχειες έχει γραφτεί το 2006. Η δεύτερη συνέχειά του είναι, κατ΄εμέ, εντελώς επίκαιρη - θα μπορούσε να έχει γραφτεί σήμερα.
    "Ως τι θα παλέψουμε;"
     Ως συλλογικά μέλη, μαχόμενοι για οργανωμένους συλλογικούς στόχους.
     Αυτό που ήταν δύσκολο να αντιληφθούμε τότε, σήμερα, λόγω της 'κρίσης', είναι πιο εύκολο, σε όσους έχουν το αγωνιστικό γονίδιο. Αν είναι να επιβιώσουμε θα είναι μέσω της συλλογικής υπεράσπισης των αξιών και αγαθών που μας διαιώνισαν έως σήμερα ως ιδιαίτερο ελληνικό οργανισμό.
     Διερωτώμαι εάν δεν είναι, πλέον, η μόνη εξασφάλιση υγείας ο συντονισμός μας σε αυτήν την συλλογική μάχη;
     Τι λέτε;
                  Τι σχέση έχουν όλα αυτά με την ιατρική?
             Ο πολιτισμός μας, μας έχει μάθει να πιστεύουμε:‘ Η υγεία είναι ατομικό αγαθό, όχι συλλογικό. Εξασφαλίζεται μέσα από τις απαιτήσεις από τα ασφαλιστικά ταμεία, όχι από την συλλογική συμμετοχή. Τι με νοιάζει εμένα τι κάνει ο διπλανός όταν εγώ περνάω καλά, κι όταν έχω εξασφαλίσει και τα παιδιά μου?’
              Αυτό είναι το παραμύθι, όμως. Ελκυστικό παραμύθι των αντισυλλογικών καιρών μας, δεν εξασφαλίζει ωστόσο κανενός είδους υγεία, ούτε ατομική ούτε συλλογική.
               Ατομική και συλλογική υγεία είναι αλληλένδετες. Και σύλλογος είναι, κάθε φορά, το κοινωνικό σύνολο στο οποίο συμμετέχουμε, και οι κανόνες που το διέπουν.
              Η υγεία δεν είναι καταναλωτικό ούτε συνδικαλιστικό αγαθό. Η υγεία είναι αποτέλεσμα των κοινωνικών σχέσεων όπου συμμετέχουμε και του τρόπου με τον οποίο λειτουργούμε  μέσα σε αυτές . Όταν οι σχέσεις νοσούν η υγεία μας πάσχει. Η υγεία αφορά το ενεργό κοινωνικό μέλος.  Και η αρρώστια αφορά, επίσης, το ενεργό κοινωνικό μέλος, το οποίο ωστόσο αδυνατεί να επιλύσει τα προβλήματα που πηγάζουν από τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί, ή τον ρόλο τον οποίο έχει ενστερνιστεί, ή τον στόχο τον οποίο υπηρετεί. Οι αρρώστιες προέρχονται από ασυμφωνίες ανάμεσα από τους τρόπους, ρόλους και στόχους και τις προσωπικές (και όχι ‘ατομικές’)… παρά τις απολύτως προσωπικές και μοναδικές  ανάγκες συμμετοχής του αρρώστου.
            Το πρόβλημα υγείας, η αρρώστια, είναι πάντα, σε ποικίλο κάθε φορά βαθμό, ζήτημα προσαρμογής του κοινωνικού μέλους σε κοινωνικές συνθήκες.

2. ΤΟ ΓΟΝΙΔΙΟ ΤΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ

Δημιουργηθηκε στις Σάββατο, 24 Μαΐου 2014 19:59
Σάββατο, 24 Μαΐου 2014 19:59

Της Γιούλη Χατζηαλεξιάδη
 Αγαπητές αναγνώστριες και αγαπητοί αναγνώστες,
     ακολουθεί το δεύτερο "επεισόδιο" της περιπέτειας του γονιδίου της ευθύνης.
Εκείνο το πρώτο γονίδιο, προϊόν των πολύ πρώιμων συνθηκών του πλανήτη, και εκτεθειμένο στην αβεβαιότητα της επιβίωσης, συνέβη να βρεθεί στη συνθήκη που επέτρεψε την αντιγραφή του, την αναπαραγωγή του. Που σημαίνει τον αναδιπλασιασμό του και την μεταφορά της λειτουργικής του πληροφορίας στο χρόνο, στις επόμενες γενιές. Από εκεί ξεκινά το μακρινό ταξίδι της εξέλιξης, της εξέλιξης της ζωής στον πλανήτη, των ειδών της χλωρίδας και της πανίδας. Η εξέλιξη του ανθρώπου και του πολιτισμού του.
             Στην αρχή, στους πρώτους γεωλογικούς αιώνες, στα πρώτα δισεκατομμύρια από τα χρόνια της εξέλιξης, ο δρόμος της εξέλιξης εξαρτιόταν από την προσαρμογή του κάθε είδους στις συνθήκες, και από το ‘τυχαίο’: την μετάλλαξη που θα έκανε ένα άτομο ενός είδους κατά κάτι περισσότερο προσαρμοσμένο στις συνθήκες του περιβάλλοντος, και που θα κληροδοτείτο στους απογόνους. Πολλά είδη χάθηκαν σε αυτόν τον αγώνα της εξέλιξης, όταν οι συνθήκες για την επιβίωση έγιναν δυσκολότερες από τους προσαρμοστικούς μηχανισμούς τους οποίους διέθεταν.
           Σήμερα η εξέλιξη της ζωής δεν εξαρτάται από τις ανεξέλεγκτες δυνάμεις της φύσης και τις γεωλογικές μεταβολές. Εξαρτάται, κατά κύριο και μείζονα λόγο από τις ανθρώπινες δραστηριότητες, επιδιώξεις και πολιτισμό. Το έργο της εξέλιξης έχει περάσει  στα δικά μας τα χέρια, και έχουμε να δούμε και να ζυγίσουμε τι καταφέρνουμε, με ποιο όφελος και ποιο κόστος. Προφανείς αρνητικές συνέπειες της ανθρώπινης δραστηριότητας είναι η κλιματική αλλαγή, η μόλυνση και ρύπανση του περιβάλλοντος, η καθημερινή απώλεια φυτικών και ζωικών ειδών … ο εκφυλισμός της κοινωνικής συμμετοχής και  η επιβολή του ‘άνωθεν’ ελέγχου στις κοινωνικές διαδικασίες…και το αίσθημα ότι όλα αυτά είναι μη αναστρέψιμα. Η εξέλιξη σήμερα εξαρτάται, και απειλείται, όσο ποτέ άλλοτε από τις κοινωνικά ανεξέλεγκτες δυνάμεις της χειραγώγησης της φύσης και του πολιτισμού.
             Επιτρέψτε μου την ακραία δήλωση ότι το θέμα εδώ δεν είναι πώς θα δράσουμε για να τα διορθώσουμε αυτά, παρά είναι ως τι θα δράσουμε? Η μία δυνατότητα είναι η μεμονωμένη, αυτάρεσκη διαμαρτυρία, νοσηρό σύμπτωμα της ατομοκεντρικής εποχής μας, η άλλη  είναι η οργάνωση της συλλογικής λειτουργίας. Αυτή η δεύτερη εκδοχή, ο συντονισμός μελών σε οργανωμένο κοινωνικό στόχο, η συγκρότηση συλλόγων με τέτοιους στόχους, είναι σήμερα η άμυνα της ζωής έναντι των καινούργιων, ποικίλων,  κινδύνων που την απειλούν.

ΤΟ ΓΟΝΙΔΙΟ ΤΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ

Δημιουργηθηκε στις Τρίτη, 13 Μαΐου 2014 22:23
Τρίτη, 13 Μαΐου 2014 22:23
της Γιούλη Χατζηαλεξιάδη
       Μια φορά κι έναν καιρό, λοιπόν, πριν από δισεκατομμύρια χρόνια, ποσότητα χρόνου ασύλληπτη από τον δικό μας νου και την εμπειρία, ήταν ένας μοναχικός πλανήτης, η Γη. Οι επιστήμονες μας λένε ότι τα πρώτα βήματα προς την αρχή της ζωής έγιναν μέσα στην ‘αρχέγονη οργανική σούπα’, όπου, σε συνθήκες έλλειψης οξυγόνου και παρουσία υδρογόνου, νερού, διοξειδίου του άνθρακα, αμμωνίας, μεθανίου, και άλλων οργανικών αερίων, και με την ενέργεια των κεραυνών και της υπεριώδους ακτινοβολίας, συντίθενται τα πρώτα οργανικά μόρια (πουρίνες και πυριμιδίνες) που είναι οι δομικοί λίθοι του γενετικού υλικού της ζώσας ύλης. 
     Οι δομικοί λίθοι δεν αρκούν για τη δημιουργία ζωής. Πήρε χρόνο, ένα κομμάτι από αυτόν τον ασύλληπτο σε εμάς χρόνο, για να συνδεθούν οι πουρίνες και οι πυριμιδίνες σε μόρια που κωδικοποιούν λειτουργικές πληροφορίες, και αυτά τα μόρια υπήρξαν ο πρόδρομος του γενετικού υλικού, ήταν, ας πούμε, το πρώτο γονίδιο.
   Τι εννοούμε ως ‘γονίδιο’? Γονίδιο είναι η βιολογική μονάδα που μεταφέρει λειτουργική πληροφορία, όπως μόλις σας ανέφερα,  πληροφορία που, μέσα στους πολύπλοκους μηχανισμούς του ζωντανού κυττάρου, μεταφράζεται σε πρωτεΐνες, που κάνουν αυτήν ή την άλλη δουλειά, που παίζουν, δηλαδή, τον ρόλο τους, η κάθε μία, στην συνολική λειτουργία του κυττάρου. 
    Τα σημερινά γονίδια-απόγονοι εκείνου του πρώτου γονιδίου περιέχουν και ρυθμιστικές περιοχές, περιοχές που δεν δίνουν πληροφορία να φτιαχτεί μία πρωτεΐνη, παρά δίνουν την οδηγία ‘προχώρα, φτιάξε’ ή ‘σταμάτα’. Οι ρυθμιστικές περιοχές καταλαμβάνουν μεγάλο μήκος μέσα στο συνολικό μήκος του γονιδίου. Επίσης, ένα γονίδιο ενδέχεται να εξαρτάται λειτουργικά και από ρυθμιστικές περιοχές άλλων γονιδίων του ίδιου κυττάρου. Μοιάζει το κύτταρο να είναι οργανωμένο σαν μία ειδική, ιδιαίτερη, κοινωνία. (Και το γονίδιο της ευθύνης, αν υπάρχει, έχει να συν-λειτουργήσει στον ίδιο χώρο με άλλα γονίδια: αυτό του ανταγωνισμού, το άλλο της μοιρολατρείας, το τρίτο της μηχανιστικής/στατιστικής άποψης για τα πράγματα.)
    Και πιο ενδιαφέρον είναι ότι από το σύνολο των γονιδίων, από όλο αυτό το κομπολόι από γενετικές πληροφορίες που είναι τυλιγμένο μέσα σε κάθε μας κύτταρο και που αν ξετυλιχθεί καταλαμβάνει χιλιόμετρα, το 95% είναι σιωπηλό. Δεν παράγει τίποτα, δεν δίνει οδηγίες. Δεν ξέρουμε τι σημαίνει αυτό. Είναι το κομμάτι του γενετικού υλικού που μας έχει κληροδοτηθεί από τους γεωλογικούς αιώνες και από τους αιώνες της εξέλιξης, δεν υφίσταται μεταλλάξεις, μας παρακολουθεί μόνο, ίσως πικρά, στα δικά μας χονδροειδή πειράματα πάνω στην εξέλιξη της ζωής.

Περισσότερα Άρθρα...