της Γιούλη Χατζηαλεξιάδη

Οι παπούδες μας γνώριζαν την αξία της αλληλεγγύης, εξαιτίας των αναγκών της οικογενειακής επιβίωσης και της συλλογικής ασφάλειας.               

Εμείς την απεμπολήσαμε, μέσα στην αυταπάτη της ατομικής ευμάρειας και του κοινωνικού- ποικίλου- ανταγωνισμού "Ποικίλου" εννοώ τις κάθε είδους αντισυλλογικές συμπεριφορές, όπου το συλλογικό συμφέρον έχει ταφεί κάτω από αλλεπάλληλα στρώματα εγωπάθειας: επιθετικής ή αμυντικής ("αυτό κάνουν όλοι"), αρπακτικής ως προς το χρήμα ή αγκυλωμένης ιδεολογικά.     

Το αποτέλεσμα των αντισυλλογικών εγωκεντρισμών είναι να απειλείται η συλλογική ασφάλεια και η προσωπική επιβίωση.  Το τεκμηριώνουν και οι επιστημονικές έρευνες, πια.   Ωστόσο εμείς το ξέραμε και από πριν.   Αν συνεννοηθούμε, όπως οι φυλακισμένοι του πειράματος, θα τα καταφέρουμε. Η κρίσιμη λεπτομέρεια είναι εάν νιώθουμε την απειλή για την συλλογική μας επιβίωση, εάν νιώθουμε φυλακισμένοι στις επιλογές που επιτρέψαμε να επικρατήσουν. Αλλιώς θα συνεχίσουμε να παρασιτούμε στο κοινωνικό σύνολο, μέχρι την ολοσχερή απομύζησή του. Συνειδητά και με επίγνωση, πια, δεν υπάρχουν περιθώρια για άλλες αυταπάτες.    

Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο

Η εξέλιξη δεν ευνοεί τα εγωκεντρικά άτομα, αναφέρει νέα μελέτη που διεξήγαγαν ερευνητές του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν. Αντιθέτως, αναφέρουν οι ερευνητές, ευνοεί τη συνεργασία.   Η νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Nature Communications αμφισβητεί προηγούμενες θεωρίες που ανέφεραν ότι είναι καλύτερο να δρα κανείς εγωκεντρικά.   Η ομάδα των ερευνητών χρησιμοποίησε υπολογιστές τελευταίας τεχνολογίας για να εξετάσει το «δίλημμα του φυλακισμένου», ένα σενάριο της θεωρίας παιγνίων. Στόχος ήταν να εξεταστεί εάν στο τέλος θα κερδίσει ο εγωισμός ή η ανιδιοτέλεια.  

Το σενάριο θέλει δύο υπόπτους να ανακρίνονται σε διαφορετικά κελιά, οι οποίοι καλούνται να αποφασίσουν εάν θα ενημερώσουν ο ένας τον άλλο.   Όποιος αποφάσιζε να καταθέσει εις βάρος του άλλου θα απελευθερωνόταν, ενώ ο συγκρατούμενός του θα έμπαινε για έξι μήνες στη φυλακή.   Εάν και οι δύο συλληφθέντες δεχόντουσαν την προσφορά, θα κατέληγαν φυλακισμένοι για 3 μήνες ο καθένας.   Εάν σιωπούσαν και οι δύο, η ποινή τους θα αντιστοιχούσε σε φυλάκιση ενός μήνα.   Η έρευνα απέδειξε ότι εάν δινόταν στους κρατούμενους η ευκαιρία να συνομιλήσουν, τότε θα κατάφερναν να συνεργαστούν και να επιλέξουν να μη δώσουν πληροφορίες ο ένας για τον άλλο.   Ωστόσο, εάν δεν τους επιτρεπόταν η επικοινωνία, η πιο δημοφιλής στρατηγική ήταν η προδοσία του συγκρατούμενου, σε μια προσπάθεια να αποφύγουν την βαρύτερη ποινή.  

Ο επικεφαλής της έρευνας, Κρίστοφ Αντάμι του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν δήλωσε ότι βραχυπρόθεσμα η τακτική του εγωισμού μπορεί να λειτουργεί.   Ωστόσο, εάν ακολουθηθεί μακροπρόθεσμα, τότε το ανθρώπινο είδος θα εξαφανιζόταν, καθώς σταδιακά όλοι θα έφταναν να έχουν τα ίδια εγωιστικά χαρακτηριστικά προκειμένου να επιβιώσουν.  

Ο μαθηματικός Τζον Νας είχε ισχυριστεί ότι η καλύτερη στρατηγική στο δίλημμα του φυλακισμένου είναι η μη συνεργασία μεταξύ των κρατουμένων.   «Για πολλά χρόνια, οι άνθρωποι αναρωτιούνταν: εάν ο Νας έχει δίκιο, τότε γιατί βλέπουμε συνεργασία στο βασίλειο των ζώων, στον κόσμο της μικροβιολογίας και στους ανθρώπους;» δήλωσε ο Κ.Αντάμι.

Του Λέανδρου
 Ξύπναγε νωρίς, πολύ νωρίς, πρίν ακόμα ανατείλλει ο ήλιος. Το ήξεραν γι' αυτό και τον κορόιδευαν όταν τον έπαιρνε ο ύπνος, νωρίς το πρωί. Δεν τον πείραζε, απλά σηκωνόταν από το κρεβάτι του, φόραγε τα ρούχα του, το χειμώνα βέβαια κοιμόταν μ' αυτά, «δεν τού αρέσαν οι πιζάμες». Έτσι λοιπόν ξεκίναγε η ημέρα του, ήξερε από βραδύς , τις υποχρεώσεις, το μείζον θέμα ήταν αυτό της επιβίωσης. Μία ή δύο φορές την εβδομάδα έφτιαχναν προζύμι, έβαζαν το παλιό μουσκεμένο αλεύρι μέσα στήν καινούρια ζύμη, έβαζαν τό μίγμα μετά το ανακάτεμα μέσα σε μιά λεκάνη την οποία κατόπιν σκέπαζαν με μιά πετσέτα, αργότερα ανακάτευαν το προζύμι μαζί με το αλεύρι μέσα σε μιά ξύλινη σκάφη. Όταν τέλειωναν με το ζύμωμα έβαζαν το μίγμα σε ταψιά και έψηναν τα ψωμιά στούς φούρνους πού μόνοι τους είχαν φτιάξει.
 Τα καυσόξυλα τα συγκέντρωναν σχεδόν καθημερινά τα χρησιμοποιούσαν για τούς φούρνους αλλά και για τα τζάκια πού είχαν για να ζεσταίνονται το χειμώνα. Το αλεύρι  πού χρησιμοποιούσαν προερχόταν από το στάρι πού είχαν καλλιεργήσει. Το άλεθαν στούς μύλους πού υπήρχαν στην περιοχή κι αυτός ήταν εκεί, ξύπναγε νωρίς, δεν ήξερε τι να κάνει γι' αυτό και τούς κοίταγε. Ντυνόταν και τούς κοίταγε, μάθαινε την πιό απλή τέχνη της  ζωής, την επιβίωση. Στο τέλος τού καλοκαιριού μάζευαν τα σταφύλια, καθάριζαν τα τσαμπιά και τα έβαζαν στόν ήλιο για να φύγει η υγρασία η οποία υπήρχε στο εσωτερικό τους. Μετά από ορισμένο χρονικό διάστημα τα έστυβαν και το χυμό τους τον τοποθετούσαν σε πήλινα πιθάρια ή ξύλινα βαρέλια. Έτσι μέσω της ζύμωσης των ευγενών μυκητών αποκτούσαν κρασί αλλά και ξύδι, από τα περισσεύματα τού στυψίματος και πετιμέζι ακόμα, έτσι το ονόμαζαν και ήταν γλυκό και παχύρευστο σαν σιρόπι.
 Το έβαζαν πάνω στις τηγανίτες πού έφτιαχναν και σέρβιραν μετά το φαγητό.  Είχανε κι άλλες εργασίες, έβοσκαν πρόβατα και ψάρευαν, όταν τα προιόντα πού παρήγαγαν  ήταν  πλέον τού δέοντος των αναγκών τους, τα πωλούσαν στην αγορά. Ήταν εκεί και ξύπναγε νωρίς, σηκωνόταν από το κρεβάτι του και φόραγε τα ρούχα του, σιχαινόταν τις πιζάμες. Μετά πήγαινε στα σημεία πού εργάζονταν, του άρεσε η ξινή μυρωδιά του προζυμιού κι όταν ξεσκεπαζε τα πιθάρια όπου γινόταν η ζύμωση τού κρασιού  απολάμβανε μιά γλυκιά και ζεστή ευωδιά. Τού άρεσε και το πάστωμα των ψαριών, μετά από μερικές ημέρες μπορούσε να αφήσει τη γλώσσα του να πλαταγίζει από το ευχάριστο συναίσθημα της αλατοψημένης σάρκας τους. Το μόνο περίεργο ήταν οι γυναίκες, μόλις τον έβλεπαν να μυρίζει το προζύμι ή να παρακολουθεί το ζύμωμα τού ψωμιού τον απόπαιρναν και τον έδιωχναν από την κουζίνα τους.
 Ήταν πολύ νωρίς το πρωί κι αυτός ήταν εκεί μικρούλης κι ευδιάθετος, όταν τον έδιωχναν πήγαινε στο σαλόνι, στεκόταν μπροστά στον καθρέφτη και κοίταγε τον εαυτό του, κομψευάμενος συγκρίνοντας το ύψος του σε σχέση με τους υπολοίπους πού συναντούσε καθημερινά, εκείνη λοιπόν την εποχή ανήκε στην κατηγορία των νάνων,  έλπιζε ότι κάποια στιγμή θα το ξεπερνούσε. Δεν ήξερε το πως, απλά διαισθανόταν και καταλάβαινε, θα ερχόταν κάποια στιγμή κατά την οποία θα ήταν ψηλότερος μπροστά  στον καθρέφτη και το μέτωπό του δεν θα ήταν τόσο επίπεδο. Η πρώτη από της ανακαλύψεις πού είχε κάνει ήταν το γεγονός τού ότι η Αμαλία και ο Ίαν μέσω της ζύμωσης τού είχαν σώσει την ύπαρξη.
 Όσο για τα υπόλοιπα, γι' αυτά αναλάμβανε κάποια στιγμή ο ταξιδιωτικός πράκτορας. Όλοι μετανάστευαν, το ήξεραν, ζούσαν απλά και χαίρονταν απολαμβάνοντας τις καιρικές μεταβολές εκτός του πρακτορείου, σύν το χρόνο ερχόταν κι αυτή η στιγμή η πλέον γνωστή κατά την οποία εισέρχονταν εντός τού πρακτορείου, ξάπλωναν υπομονετικά σε έναν από τους  αναπαυτικούς καναπέδες πού υπήρχαν σ' αυτό και περίμεναν υπομονετικά τον ταξιδιωτικό πράκτορα να σφραγίσει τα διαβατήριά τους για την αναχώρηση.

της Γιούλη Χατζηαλεξιάδη

«Η διαφορά κάνει την διαφορά» περιγράφει ένας σημαντικός Έλληνας ο οποίος έχει τιμήσει δύο φορές την Αίγινα με την δημόσια παρουσία του.
            Αυτό που κινδυνεύει σήμερα απο τις καταιγιστικές συνθήκες της διάλυσης... ποιο είναι;
            Αν το εξετάσουμε σε όρους της διαφοράς;

            Ο κάθε άνθρωπος διαφέρει σε κάτι από τους άλλους, από όλους τους άλλους: η διαφορά του συνιστά το ελεύθερο σθένος του, ή την ασθένειά του: την ανάγκη του που αναζητά και αλληλεπιδρά με τους άλλους. Η διαφορά είναι αυτό που του λείπει, που μας λείπει, και το επιζητούμε ως τροφή για τη ζωή μας. Σε όρους της υγείας η στέρηση της ελευθερίας αυτής, της ελευθερίας της αλληλεπίδρασης της διαφοράς μας, βρίσκεται στην αφετηρία πολλών διαταραχών της υγείας του ‘ατόμου’ και του συλλόγου.
           Η ζωή χρειάζεται την διαφορά για την εξέλιξή της – κι όταν της στερείται αυτή η δυνατότητα η ζωή χάνει κάτι. Χάνει τη δυνατότητα να προκύψουν νέοι συνδυασμοί και νέες, απρόσμενες, διαφορές που θα επιζητήσουν την συμμετοχή τους στους επόμενους συνδυασμούς. Το ωάριο και το σπερματοζωάριο διαθέτουν το καθένα το μισό από το απαραίτητο γενετικό υλικό. Το ελεύθερο σθένος τους, η ασθένειά τους, η ανάγκη από το άλλο μισό που λείπει είναι απόλυτος ελκυστής στην εξέλιξη.
         
         Από μόνη της, εκτός λειτουργικού πλαισίου αλληλεπίδρασης, η διαφορά είναι α-διάφορη.

         Ζούμε τις τελευταίες δεκαετίες την αποθέωση της ατομικής διαφοράς. Την απομόνωση της διαφοράς από την αλληλεπίδραση μέσα στο κοινωνικό σύνολο. Επαιρόμεθα ότι είμαστε κάτι από μόνοι μας, ότι είναι εφικτό να υπάρχουμε ανεξάρτητοι από τους άλλους. Α-διαφορούμε.
       Ακραιφνής και αδιέξοδη νοσογόνος συνθήκη.
       Ακόμα και η αξιοπρέπειά μας είναι ατομική – που σημαίνει αδιαφορούμε για την δυνατότητα που έχουν οι άλλοι να είναι αξιοπρεπείς.

      Με τον ακραίο ατομοκεντρισμό αγνοήσαμε την συλλογική οργάνωση κι αφήσαμε τα αρπακτικά να κατατρώγουν τους θεσμούς. Ξεχάσαμε την φύση κι αφήσαμε τα δάση να καίγονται και την αγροτική παραγωγή να φθίνει. Αφήσαμε τα παιδιά αμόρφωτα με τα μυαλά γεμάτα θραύσματα πληροφοριών χωρίς γνώσεις ζωής.

     Μήπως η εξέλιξη διορθώνει, στις μέρες μας, το ασύγγνωστο και εγκληματικό αυτό λάθος;

      Αποκλεισμένη από το συλλογικό γίγνεσθαι η διαφορά χάνει την συνδυαστική της δυνατότητα, χάνεται το λειτουργικό κίνητρο. Παύει να «κάνει την διαφορά». Το σύνολο: ο συλλογικός οργανισμός, γίνεται άμορφος, στερείται την δυνατότητα εξέλιξης. Έπαρση, αυτισμός, απληστία παγιδεύουν την εξέλιξη.
      Το ελεύθερο σθένος που είναι προγραμματισμένο να συμμετέχει γίνεται ασθένεια. Η ασθένεια είναι η κακή ισορροπία με το λειτουργικό συλλογικό πλαίσιο.
     Τα αρπακτικά εξαρτώνται από την διατήρηση της αφύσικης συνθήκης και παλεύουν για να μην αλλάξει.
      Όσες ασθενείς διαφορές διασώζονται υποφέρουν αγωνιζόμενες να συμμετάσχουν στο αγκυλωμένο πλαίσιο.

       Από όσες διαφορές επιζούν προκύπτει η καινούργια πρόταση συλλογικής οργάνωσης: το αντίθετο, το αδιέξοδο προς την συλλογική οργάνωση, δεν είναι συμβατό με τη ζωή.
       Στις μέρες μας ο πόλεμος διεξάγεται ανάμεσα στην συλλογική φτώχεια που φέρνει η τυφλή απληστία και τον πλούτο που περιέχει η γενναία πρόσδεση στο συλλογικό γίγνεσθαι.
       Δεν φαίνεται ακόμα, ωστόσο η πλάστιγγα έχει ήδη πάρει την αποφασιστική ροπή προς την καινούργια πρόταση.

Του Απόστολου Κασελούρη

   Μία απο τις πλέον δημοφιλείς φράσεις που ακούς και στην χώρα μας και λίγο πολύ είναι συνυφασμένη με την  πολιτική είναι η ρήση ότι οι πολιτικοί κρίνονται απο τον λαό προς τον οποίο λογοδοτούν και απο τον οποίο τελικά επιδοκιμάζονται ή μη.  
   Είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια με πρωτεργάτη τον Μπερλουσκόνι στην Ιταλία έχει ξεκινήσει μια νέα εποχή στην σχέση των  πολιτικών με την εξουσία , τα ΜΜΕ και ότι άλλο αποτελεί αυτό που αποκαλούμε σύστημα. Ο Μπερλουσκόνι ισχυρίζεται λοιπόν με πάσα σοβαρότητα ότι αυτός εκλεγμένος πρωθυπουργός δεν μπορεί να κρίνεται απο κάποιον δικαστή που έχει πάρει την θέση με έναν διαγωνισμό. Κατά συνέπεια ευλόγως τίθεται το ερώτημα. Απο ποιόν δικαστή θα μπορούσε να δικαστεί ο εκλεγμένος πρωθυπουργός; Προφανώς η απάντηση είναι απο έναν της αρεσκείας του που  πιθανότατα θα τον έβγαζε και λάδι.  Ο Μπερλουσκίνι ελέγχει έξι κανάλια απο το σύνολο των εννέα που διαθέτει η Ιταλία και κάθε τρείς και λίγο καταγέλλει τον τύπο ότι του κάνει πόλεμο και ότι τον σαμποτάρει. Πόλεμος εντυπώσεων βέβαια και προηγμένη επικοινωνιακή πολιτική που φαίνεται όμως ότι αποδίδει. Στοχοποιείς τον καταγγέλοντα τον κατηγοριοποιείς και τελικά  του επιτίθεσαι μεμονωμένα με αποτέλεσμα να μετατρέπεις την κριτική σε προσωπική διαφορά με κάποιον αντιφρονούντα, γραφικό ή οτιδήποτε άλλο τον βαφτίσεις.
  Στα καθ΄ημάς τώρα φαίνεται ότι όσο περνάει ο καιρός αρχίζει να εξηγείται το δυσεξήγητο της ιστορίας της ΕΡΤ. Ο πρωθυπουργός ουσιαστικά με την κίνηση του και με  την επιδεικτική  αλαζονεία στην απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας δείχνει πόσο υπολογίζει την δικαιοσύνη αλλά και ότι η ενημέρωση της ΕΡΤ τον ενοχλούσε. Η απόλυτα ελεγχόμενη ενημέρωση που παρέχεται απο τα ιδιωτικά κανάλια τον έκαναν να προτιμήσει το κλείσιμο της και την καταβολή μεγάλων ποσών σε ρήτρες απο να την κρατήσει ανοικτή. Και έτσι όλοι πλέον παίζουν στον ίδιο ρυθμό.
  Είναι απολύτως κατανοητό για τους ίδους τους πολιτικούς, τους εκλεγμένους σε όλα τα επίπεδα να μας πλασάρουν την καραμέλα της πολιτικής ευθύνης και της κρίσης απο τον λαό. Για τους πολίτες όμως κάτι τέτοιο μοιάζει αδιανόητο και απίθανο. Δηλαδή εκλέγεται κάποιος δήμαρχος για μια τετραετία υποσχόμενος λαγούς με πετραχήλια , τα κάνει θάλασσα ως συνήθως γίνεται, και κατόπιν ηττάται στις εκλογές και πηγαίνει σπίτι του αφού πλέον έχει διαλύσει το σύμπαν. Πολύ σκληρή τιμωρία. Δεν θα έπρεπε αυτοί οι άνθρωποι να έχουν να δώσουν λόγο πουθενά; Καταστρέφεις έναν τόπο και η τιμωρία είναι να πάς στο σπίτι σου;   
  Αυτοί που μας έβαλαν στο μνημόνιο πήγαν σπίτι τους. Κααδιακάστηγκαν απο τον ελληνικό λαό αν και κάποιοι βγάζουν χρήματα διδάσκοντας οικονομικά σε πανεπιστήμια. Πόσο χσοντροκέφαλος μπορεί να είναι κάποιος για να πληρώνει τον Γιωργάκη να διδάσκει “διαχείριση κρίσεων” είναι βέβαια ένα άλλο θέμα αλλά πάντως συμβαίνει. Στα τοπικά για παράδειγμα σκεφτείτε ότι ο τωρινός δήμαρχος θα πάει σπίτι του αλλά για παράδειγμα τα δέντρα στην Κολόνα για να ξαναβγούν αν ξαναβγούν θα περάσουν δεκαετίες.
  Απειρα τα παραδείγματα τέτοιου είδους και δυστυχώς οι απαντήσεις απογοητευτικές. Οι εκλεγμένοι θα συνεχίζουν το θεάρεστο έργο τους και τις συνέπειες των ηλιοθιοτήτων είτε αυτές είναι σκόπιμες είτε απλώς ηλιθιότητες θα τις πληρώνουν οι απλοί πολίτες για πολλά χρόνια. Κια αυτό είναι τουλάχιστον άδικο.